Η διάχυτη αλωπεκία αποτελεί μια μορφή τριχόπτωσης κατά την οποία παρατηρείται ελάττωση της πυκνότητας της τριχοφυΐας σε όλη την έκταση του τριχωτού. Η διάχυτη αραίωση προκαλείται από μια διακοπή της φυσιολογικής εξέλιξης του κύκλου ζωής των μαλλιών: τα μαλλιά, που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή κατά 80% στη φάση της αναγένεσης, εισέρχονται απότομα στη φάση της τελογένεσης, που είναι το τελευταίο στάδιο στη διάρκεια ζωής της τρίχας. Στο στάδιο της τελογένεσης, οι τρίχες παραμένουν για περίπου 3 μήνες και ακολούθως αποπίπτουν, καθώς άλλες τρίχες αναπτύσσονται στη θέση τους και τις ωθούν προς αποδέσμευση. Ο συγκεκριμένος όμως χρονικός συντονισμός επιφέρει διάχυτη αραίωση στο τριχωτό για το διάστημα που οι νέες τρίχες βρίσκονται ακόμη υπό ανάπτυξη.
Θεωρητικά μπορεί να επηρεάσει την τριχοφυΐα όλου του σώματος, κατά κύριο λόγο όμως έχει αποτελέσματα στην αραίωση του τριχωτού της κεφαλής. Είναι ένα φαινόμενο που πλήττει πολλούς ενήλικες σε κάποια φάση της ζωής τους. Στην πραγματικότητα, όλοι έχουμε βιώσει τη φάση της διάχυτης αλωπεκίας τους πρώτους μήνες της ζωής μας.
Υπάρχουν 3 τύποι διάχυτης αλωπεκίας:
η οξεία, κατά την οποία τα μαλλιά χάνονται ξαφνικά
η υποξεία, στην οποία η πτώση των τριχών διαρκεί αρκετούς μήνες
η χρόνια, κατά την οποία ο κύκλος της αραίωσης τείνει να επαναλαμβάνεται και διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες
Η διακοπή της φυσιολογικής εξέλιξης του κύκλου ζωής των μαλλιών συνήθως αποτελεί αποτέλεσμα μεταβολικού stress (χημειοθεραπείες, εγκυμοσύνη, εφηβεία, χειρουργική επέμβαση, έντονο stress, σοβαρές χρόνιες ασθένειες) ή συναισθηματικού τραύματος ή μιας συστημικής σωματικής προσβολής. Η αραίωση παρατηρείται περίπου 3 μήνες μετά τη βίωση του έντονου περιστατικού και σε σπάνιες περιπτώσεις, στη διαδικασία μπορεί να ενεπλέκεται ακόμη και το 50% των μαλλιών.
Επειδή ακριβώς μεσολαβεί διάστημα 3-4 μηνών από την αρχική επίδραση της αιτίας μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων-συνήθως όταν εμφανίζεται η τριχόπτωση, το άτομο έχει αποθεραπευτεί από την αιτία δημιουργίας- σε κάποιες περιπτώσεις είναι δύσκολο να αποσαφηνιστεί άμεσα η ακριβής αιτία.
Συγκεκριμένα, ως αίτια της διάχυτης αλωπεκίας αναφέρονται συνήθως τα εξής:
- Ασθένειες, έντονα σωματικά ή ψυχολογικά τραύματα
- Εμμηνόπαυση
- Εγκυμοσύνη
- Τοκετός
- Αυστηρές δίαιτες
- Μετεγχειρητικό στρες
- Αναιμία
- Προβλήματα θυρεοειδή
- Χρόνιες ασθένειες / για παράδειγμα, ερυθηματώδης λύκος, προβλήματα του ήπατος και των νεφρών
- Δηλητηρίαση από βαριά μέταλλα
- Ανοσοποιήσεις
- Διάφορες φαρμακευτικές αγωγές / για παράδειγμα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, retinoids, αντιπηκτικά
- Έναρξη ή λήξη λήψης αντισυλληπτικών χαπιών
- Εμμηνόπαυση
- Εγκυμοσύνη
- Τοκετός
- Αυστηρές δίαιτες
- Μετεγχειρητικό στρες
- Αναιμία
- Προβλήματα θυρεοειδή
- Χρόνιες ασθένειες / για παράδειγμα, ερυθηματώδης λύκος, προβλήματα του ήπατος και των νεφρών
- Δηλητηρίαση από βαριά μέταλλα
- Ανοσοποιήσεις
- Διάφορες φαρμακευτικές αγωγές / για παράδειγμα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, retinoids, αντιπηκτικά
- Έναρξη ή λήξη λήψης αντισυλληπτικών χαπιών
Τοκετός
Αρκετές γυναίκες βιώνουν διάχυτη αλωπεκία περίπου στο τρίμηνο μετά τη γέννηση του παιδιού, εξαιτίας των μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών. Οι υψηλές συγκεντρώσεις οιστρογόνων και προγεστερόνης στον οργανισμό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, διατηρούν ένα μεγαλύτερο ποσοστό των μαλλιών από το φυσιολογικό στη φάση της αναγέννησης και μετά τη γέννα, η πτώση των επιπέδων ορμονών εισάγει τα μαλλιά στη φάση της τελογένεσης και ως αποτέλεσμα παρατηρείται αυξημένη τριχόπτωση. Δηλαδή, στην ουσία ένα ποσοστό τριχών που θα έπρεπε να έχουν πέσει, έχουν διατηρηθεί και μετά αποπίπτουν. Πρόκειται όμως για αναστρέψιμο φαινόμενο, που αποκαθίσταται ολοκληρωτικά περίπου 9 μήνες μετά τη γέννα.
Αντιμετώπιση της Διάχυτης Αλωπεκίας
Συνήθως το φαινόμενο είναι αναστρέψιμο και σε λίγους μήνες έως ένα χρόνο, η αραίωση έχει αποκατασταθεί και τα τριχοθυλάκια παραμένουν υγιή. Σε κάποιες περιπτώσεις, η διάχυτη αλωπεκία μπορεί να λειτουργήσει ως προπομπός της ανδρογενετικής αλωπεκίας: τα μαλλιά επανεκφύονται, όμως πιο λεπτά και συρρικνωμένα από ότι πριν, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο αρχικός βαθμός πυκνότητας.
Στις περιπτώσεις που η διάχυτη αλωπεκία επιμένει και τείνει να εξελιχθεί σε χρόνια, επιβάλλεται πλήρης, ολοκληρωμένη διάγνωση για να εντοπιστεί η παθολογική αιτία που συντηρεί το φαινόμενο.
Αν η διάχυτη αλωπεκία βρίσκεται σε υποτροπή, δε συστήνεται η μεταμόσχευση μαλλιών.